بافندگی، پروسه تشکیل و ساخت پارچه با بهم بافتن دو یا چند مجموعه نخ با استفاده از ماشین ثابتی به نام ماشین بافندگی است. انسان ها استفاده از پارچه های بافته شده را از ابتدای تاریخ آغاز کرده اند. اگر عصر پارینه سنگی را مستثنی کنیم، تاریخ تمدن تا حد زیادی، تاریخ بافندگی خواهد بود. هر چند تمدن های ابتدایی از نخ های درشت تری برای ساخت پارچه استفاده می کردند که بسیار خام و سخت بودند، اما منابعی از ایجاد پارچه های ریز از طریق فیلامنت ابریشمی در چین نیز وجود دارد.

پارچه های بافته شده

بافندگی یکی از مرسوم ترین روش ها برای ساخت پارچه بافته شده دوبعدی است. نخ ها در زوایای درستی منطبق با همدیگر رنگ کاری شده و در پروسه بافت قرار می گیرند. نخی که به صورت افقی است، تار و نخی که به صورت عمودی است، پود نامیده می شوند. وقتی نخ طول پارچه را به صورت عمودی طی نماید، آن را رگه الیاف می گویند. اگر شما خط کش یا نواری را به صورت مورب درعرض پارچه قرار دهید، رگه مورب را خواهید یافت. در لبه بخش بافته شده پارچه، نخ های تار در اطراف نخ های پود قرار گرفته و این را چله می گویند.
بافندگی بر روی ماشین بافندگی انجام می گیرد، اگر بافت ساده باشد، معمولا بر روی ماشین بافندگی ساده این فرآیند انجام می شود، اما اگر بافت با بافت های پیچده دچار مشکل و سختی شود، آنگاه بافندگی باید بر روی ماشین ژاکارد انجام شود.

• بافندگی یکی از مرسوم ترین روش های ساخت پارچه نخی است.
• پارچه بافته شده، دارای تار و پود است.
• چله یکی از دو لبه پارچه است که به موازات رگه های الیاف است.
• رگه الیاف، دنبال کننده پود است.
• شکل اوریب به صورت مورب در رگه های الیاف جای دارد، جایی که پارچه کشیده خواهد شد.

انواع بافت ها

بافت ساده

بافت ساده و معمولی، ساده ترین و سخت ترین نوع بافت است. نخ های تار بر روی و در زیر نخ های پود قرار می گیرند، هرچه نرخ ها نزدیک تر باشند، پارچه متراکم و فشرده تر می شود. این پارچه در هر دو سمت، مشابه بوده و براحتی و به صورت ارزان تولید می شود. نمونه هایی از پارچه های بافت  ساده، شامل چلوار، تافته، ابریشم هابوتای، چیت، کتان و پارچه موصلی هستند.

بافت سرژه

بافت سرژه بسیار پیچیده است. نخ های تار بر روی تعداد زیادی از نخ های پود دیده شده و با نوارهای مورب موجود بر پارچه قابل شناسایی هستند. این بافت قوی برای نخ های نرم مانند پشم و کتان جهت ساخت پارچه پشمی شطرنجی، پارچه پشمی، دنیم و پارچه گاباردین مورد استفاده قرار می گیرد.

بافت پرزدار

حلقه های بافت پرزدار یا برش های موجود، باعث تشکیل بافت بر روی پارچه می شوند.

بافت های ساتن یا ساتین

بافت های ساتن (یا بافت های ساتین) به صورت یکپارچه ایجاد می شوند که در آنها، تار یا پود شناور بر روی چهار یا چندین نخ قرار می گیرند تا لایه واقعی پارچه را شکل  دهند. نمونه هایی از این بافت شامل ساتن دوشیزه، ساتن کرپ و ساتن ابریشمی هستند.

سایر بافت ها

بافت های صاف، پرز دار و ساتن می توانند در روش های بسیاری جهت تولید ریب ها و سایر انواع الگوها ترکیب می شوند. بافت های ژاکارد دارای الگوهای پیچیده ای مانند گل ها، برگ ها و حروف گذاری هستند. غالبا این بافت ها را بر روی سفره رومیزی، لباس های عصرگاهی و لوازم نرم مانند پرده ها می توان یافت. بافت های قطبی، بافت هایی با لایه اضافی یا نخ های تار هستند که بر روی سطح پارچه باعث ایجاد حلقه هایی می شوند که می توانند به  صورت برشی یا حلقه ای در سمت چپ قرار گیرند. مخمل یا مخمل نخی راه راه، نمونه هایی از بافت های قطبی- برشی بوده و پارچه حوله ای یک پرز حلقه شده است.

ویژگی های پارچه های بافته شده

پارچه های بافته شده دارای خواص ذیل هستند:

• لبه ها تا زمان برش، ساییده نمی شوند، چون دارای چله هستند.
• وقتی پارچه بریده شد، ساییده خواهد شد.
• آنها می توانند در تراکم های مختلف بافته شوند و دارای اوزان متفاوتی هستند.
• پارچه بسیار قوی است، چون دارای رگه خطی است.
• پارچه می تواند به صورت مورب (قطری)، کشیده شود.

ساخت پارچه های بافته شده

پارچه بافته شده معمولا در جهت تار خود، طولانی تر از عرض است، یعنی در جهت تار به نسبت جهت پود، طولانی تر است. نخ های تار از طریق ریل های بزرگی به نام میل ها یا قرقره ها عبور می کنند. معمولا این ریل ها حدود ۴۵۰۰ تکه مجزا از نخ را حفظ می کنند و هر یک حدود ۵۰۰ یارد (۴۵۰متر) طول دارند. نخ های پر کننده از طریق قرقره هایی به نام ماسوره تغذیه می شوند که ماسوره پود نام دارند، این ماسوره ها در ماکوهایی (پروژکتایل توخالی) که در جهت عقب و در میان چهارمین نخ تار حرکت می کنند، حمل می شوند که بر روی بعضی و زیر همدیگر عبور می کنند. ماکو به صورتی طراحی شده که نخ به صورت آزاد با حرکت ماکو عبور می کند. هر طول نخ که از طریق ماکو تغذیه می شود، در عرض ماشین بافندگی عبور می کند که پودگذاری نام دارد. شناورهای نخ در انتهای هر پود عبور داده می شوند و پود دیگری را با برگشت ماکو تشکیل می دهند. وقتی نخ در یک ماکوی خاص مصرف شد، ماشین های بافندگی کنونی دارای دستگاه های اتوماتیکی هستند که ماسوره پود خالی را با ماسوره دیگری تعویض می کنند.

یک ماشین بافندگی نمونه در حال عملیات (بافندگی)

الف) تشکیل دهانه نخ تار، بالا بردن بعضی از نخ های تار جهت آماده سازی فضای لازم برای ماکو.
ب) پوگذاری، قراردادن نخ های پود (پر کننده) در بخش عرضی و بین نخ های تار.
ج) دفتین زدن، فشار دادن ماسوره در مقابل آخرین نخ پرکننده در برابر لباس بافته شده.

کارکردهای ماشین بافندگی

• بالا بردن نخ های تار انتخاب شده با سختی های مناسب که از فریم های تارکش با سیم های عمودی سفت و نخ گیر یا نوارهایی با بازشدگی در میانه تشکیل شده اند. برای هر یک از بخش های نهایی، یک تارکش وجود دارد که از طریق نخ گیر، باز می شوند. تارکش، نخ های تار را هدایت و جدا کرده و بعضی از آنها را بالا می برد تا فضا برای کار ماکو در هنگام پودگذاری فراهم شود. این اقدام را تشکیل دهانه نخ تار می نامند و به فضای بین نخ های تار، دهانه نخ تار گفته می شود. بافت های ساده فقط به دو دستگاه چله کشی نیاز دارند، در حالی که الگوهای بافت پیچیده نیازمند بیش از ۴۰۳ مورد هستند.
• پودگذاری، قراردادن طول نخ پرکننده یا پود بین نخ های تار از میانه ماکو است (یک پروژکتایل توخالی است که نخ تار درونی را حفظ می کند) که باعث می شود تا نخ های تار از میان آن عبور نمایند.
• حلاجی کردن یا دفتین زدن به نخ  پر کننده از طریق پود در مقابل پارچه فقط شکل گرفته بعدی به پود قبلی نیرو وارد می کند. این مرحله لازم است، چون ماکو نیازمند فضای لازم برای حرکت خود در ماشین بافندگی بوده و رسوب پود در نزدیکی پود های قبلی امکان پذیر نیست. دفتین زدن با ماسوره انجام می شود که پیوند دهنده سیم های عمودی موازی بین نخ های تار است.
• تیکینگ آپ (مقدار برداشت مایع توسط پارچه در ماشین پد)، پیچ دار کردن لباس که بر روی ماسوره تیک آپ یا قرقره لباس شکل می گیرد.
• وقتی لباس دچار تیک آپ می شود، نخ تار از قرقره پود رها می شود. این اقدام را تغذیه تار به ماشین بافندگی می گویند.

نخ های تار ممکن است با اندازه گیری موقتی برای مراقبت در مقابل صدماتی که طی عملکرد آنها روی می دهد، پوشیده شوند. پروسه استفاده از این پوشش بندی با استفاده از نخ های بزرگتر حاصل می شود که قرقره میله نام دارند، آنها از طریق راهنمای شانه و منبع نشاسته عبور داده می شوند و بعد بر روی نخ تار پیچیده می گردند که به این پروسه را چله پیچی یا آهارزنی گویند.