پارچه جاجیم و ویژگی های آن

پارچه جاجیم و ویژگی های آن

فرش بخش مهمی از فرهنگ ایران است. جاجیم نوعی پارچه دست ساز است که از پنبه یا پشم بافته می شود و به راحتی با الگو های راه راه عمودی مشخص می شود. تاریخچه این هنر متاسفانه ناشناخته است، گر چه اعتقاد بر این است که برخی از منسوجات عتیقه که در نقاشی های ایرانی قرن چهاردهم نشان داده شده است، ممکن است جاجیم بوده باشد. صرف نظر از تاریخ ناشناخته آن، مشخص است که جاجیم سابقه بسیار طولانی دارد و نقش مهمی در گذشته هنری ایران داشته است. جاجیم بیشتر توسط عشایر و روستاییان در غرب و شمال غربی ایران بافته می شود.

روش جاجیم بافی

جاجیم بافی روش خاصی دارد. برای بافت جاجیم، ابتدا نخ های جاجیم آماده می شوند. سپس، مجموعه ای از نخ ها به نام “چله” توسط ساز سنتی به نام “دار”، به معنای دستگاه بافنده، كه به صورت افقی بر روی زمین قرار می گیرد، بافته می شود. روند بافت چله را “چله کشی” می نامند. رشته های چله پس از چله کشی توسط دو میخ به زمین بسته می شود. سپس با استفاده از نخ های رنگارنگ، نقش ها و طرح های مختلفی بر روی چله بافته می شود. برخلاف انواع دیگر فرش ها و فرش ها، بافتن روی دستگاه های افقی به دلیل سرعت و کاربرد آسان تر است. بافندگی های افقی و مواد ارزان تر، جاجیم را نسبت به فرش ها مقرون به صرفه تر و مقرون به صرفه تر می کند. جاجیم ها معمولاً در خطوط مربع بافته می شوند و از فرش ها نیز کوچکترند.

ویژگی های جاجیم

جاجیم دارای بافتی درشت و ساده است که پس از استفاده مکرر نرم می شود. جاجیم به گونه ای بافته می شود که به نظر می رسد الگو های مختلف برجسته باشد. نخ های جاجیم (چله) قبل از بافت ثابت می شوند، بنابراین، محدودیت هایی در کاهش یا افزودن الگو های اضافی وجود دارد.

انواع جاجیم

جاجیم انواع مختلفی دارد که به شرح زیر است:

جاجیم از نخ های پشمی ساخته شده است.

جاجیم از نخ های پنبه ای ساخته شده است.

جاجیم از نخ های پشم و ابریشم ساخته شده است.

جاجیم ابریشم

دشت / چهار کوجی: این نوع جاجیم بسیار رایج است و دارای الگو های کاشی کاری است.

شیشه درمه: دارای نقوش به شکل لوزی و در رنگ های متنوع است.

رندی جاجیم: این جاجیم دارای الگو های مختلفی مانند گل و پرندگان است.

منبع:ایپکچی