پارچه ارگانزا (Organza Fabric) یکی از پارچه‌های زینتی و مجلسی است. این پارچه در ظاهر به شکل حریر نازک و ظریفی است که براق بودن خود را حتی از فاصله دور هم نشان می‌دهد. ارگانزا بدن‌نماست و وزن سبکی هم دارد. ارگانزا با این که وزن کمی دارد و ظریف است، ایستایی و آهار خوبی دارد. از این پارچه برای دوخت لباس‌های مجلسی، رویه لباس، تاپ، دامن، شال و … استفاده می‌شود.

ارگانزا نوعی پارچه ساده است. این نوع پارچه بسیار براق و درخشان بوده، به این معنی که دارای یک بافت منحصربه فرد و ظریف است و به دلیل شفافیتی که دارد، به راحتی نور از آن منعکس شده و منجر به ایجاد یک پارچه نسبتاً شفاف می‌شود.

به دلیل شفافیت و تخلخل زیاد، از پارچه ارگانزا معمولاً برای ساختن آستر پارچه‌های ضخیم‌تر استفاده می‌شود و همچنین گاهی اوقات برای ساخت انواع متنوع منسوجات خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در گذشته، ارگانزا منحصرا از ابریشم ساخته می‌شد. با این وجود ظهور الیاف مصنوعی مانند پلی استر و نایلون باعث شده که از این مواد پایه نیز بتوان این پارچه را تولید کرد. به دلیل طبیعت فوق‌العاده ظریفش، پارچه ارگانزا نمی‌تواند در ماشین لباسشویی شسته شود. در عوض، شستشوی این نوع پارچه‌ها باید با دست و در آب سرد انجام شود.

ارگانزا پارچه‌ای ساده است که هم نخ‌های تار و هم پود ‌آن، که 2 نخ متضاد در فرآیند بافند‌گی پارچه هستند، در این پارچه هم‌اندازه هستند. از آنجا که ارگانزا بسیار سبک است، کیفیت آن از نظر تعداد سوراخ در هر اینچ (HPI) بجای شمارش تعداد نخ‌ها سنجیده می‌‌‌شود. برای به دست آوردن این معیار، تعداد سوراخ‌ها در هر اینچ مربع از این پارچه محاسبه می‌‌‌شود و هرچه  HPI بالاتر باشد، کیفیت پارچه ارگانزا بهتر خواهد بود.

ارگانزا به چه معناست؟

ریشه اصطلاح ارگانزا به كلمه ارگانزین بازمی‌‌گردد که در دوران معاصر به هر نوع نخ ابریشم كه با روش پیچشی ساده تهیه شود، گفته می‌‌‌شود. مانند اکثر پارچه‌های ابریشمی‌‌، ارگانزا از منطقه اطراف جاده ابریشم سرچشمه گرفته که یک شبکه باستانی از مسیرهای تجاری بود که از چین تا اروپا امتداد داشت.

با این حال ، هم اصطلاح ارگانزا و هم ارگانزین از زبان چینی مشتق نشده اند. در عوض، این کلمات از “ارگانگ” گرفته شده، که نام شهری در منطقه ترکستان بوده است .

در دوران قرون وسطی، غربیان کلمه “اورگانگ” را با تغییرات مختلف منطقه ای به اصطلاح ارگانزا تغییر دادند و اصطلاح ارگانزین نیز به روش چرخشی نخ ریسی بکار رفته در ساخت  این پارچه اشاره داشته است.

قرن‌ها است که از ارگانزا در غرب به عنوان پایه‌ی  لباس عروسی، استفاده می‌‌‌شود .

از آنجا که ارگانزا بسیار نازک و سبک است، بسیار مستعد آسیب است پس از قرار دادن حلقه‌های تزئینی روی منسوجات ارگانزا خودداری کنید و حتماً هنگام نگهداری از ارگانزا ،آن را در ماده محافظتی مانند موسلین بپیچانید.

پارچه ارگانزا چگونه تولید می‌‌‌شود؟

فرایند تولید مورد استفاده برای ساخت پارچه ارگانزا بسته به نوع ماده ای که این پارچه از آن ساخته می‌‌‌شود متفاوت است. به عنوان مثال ، اگر این پارچه از پلی استر ساخته شده باشد، در یک آزمایشگاه از اجزای کاملاً غیر ارگانیک ساخته می‌‌‌شود. فرآیند تولید پلی استر شامل پالایش نفت و تبدیل آن به نخ نساجی است و در طی این فرآیند از ماشین آلات و مواد شیمیایی  متفاوتی استفاده می‌‌‌شود.

تولید ابریشم، با این حال، فرایندی کاملاً ارگانیک است که در آن از هیچ ماده شیمیایی مصنوعی استفاده نمی‌‌‌شود. این ماده از کرمهای ابریشم حاصل می‌‌‌شود که به طور طبیعی پیله‌های ابریشمی‌‌‌تولید می‌‌‌کنند. سپس این پیله‌ها در آب داغ جوشانده یا غوطه ور می‌‌‌شوند و سپس وارد چرخ نخ‌ریسی شده تا به فیبر تبدیل شوند.

با این حال ، فرآیند تولید ارگانزا پس از تولید نخ یکسان خواهدخواه از الیاف ابریشمی‌خواه مصنوعی استفاده شود، قدم بعدی در ساخت ارگانزا، پیچاندن دو فیبر در جهت مخالف است. وقتی این الیاف در کنار هم قرار داده شوند ، به دلیل مخالفت  نیروهای جنبشی مخالف هم، به طور طبیعی به یکدیگر می‌‌‌چسبند.

استفاده از اسید در پارچه ارگانزا

قبل از اینکه نخ حاصل به پارچه تبدیل شود ، با اسید شسته می‌‌‌شود و این باعث افزایش سفتی آن می‌‌‌شود. این سفت بودن یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین کننده ارگانزا از سایر پارچه‌های تولید شده از ابریشم است . این فرآیند شستشو با اسید برای الیاف پلی استر یا نایلونی که از قبل نسبتاً سفت هستند ، ضروری نیست.

برای اینکه  پارچه ابریشمی‌‌‌‌یا مصنوعی‌ما با عنوان ارگانزا شناخته شود، باید به روشی خاص بافته شود. عواملی مانند ظاهر و سختی پارچه باید با‌دقت در نظر گرفته شوند، به این معنی که بیشتر پارچه‌های ارگانزا هنوز با دست بافته می‌‌‌شوند. در حالی که امکان بافت این پارچه با دستگاه وجود دارد ،اما محصول نساجی حاصل از آن کم کیفیت خواهد بود.

کاربرد پارچه ارگانزا چیست؟

یکی از رایج‌ترین پارچه‌ها در لباس عروسی ارگانزا است. این نوع لباس‌ها اغلب دارای پف‌های متعدد هستند پس ارگانزا که پارچه‌ای نسبتا سخت است، انتخابی عالی خواهد‌بود.

برای لباس عروس پارچه‌های ارگانزا با رنگ سفید روشن انتخاب می‌‌‌شوند ، اما ممکن است ارگانزا به طور کلی در تعدادی رنگ دیگر نیز رنگ آمیزی شود.

از پارچه ی ارگانزا می‌‌توان برای تولید شال‌های سبک یا رویه لباس‌های مجلسی استفاده کرد.

همچنین فراتر از دنیای پوشاک ، ممکن است از این نوع پارچه برای ساخت پرده، آباژور یا سایر فرم‌های دکوراسیون داخلی نیز استفاده شود.

مبدا تولید پارچه ارگانزا کدام کشورهاست؟

به عنوان یک پارچه ابریشمی‌‌، غالبا تولید ارگانزا در آسیای‌شرقی بوده است. فرهنگ‌های مختلف در هند و چین مدرن از هزاران سال پیش ابریشم تولید می‌‌‌کنند و این پارچه هنوز هم در این ملت‌های آسیایی به طور گسترده تولید می‌‌‌شود. ابریشم به عنوان یک کالای با ارزش دیده می‌‌‌شود که به دلیل وجود آن یک مسیر تجاری به وجود آمده است.

در سال‌های اخیر تولید ابریشم در کشورهای مختلف جهان نیز آغاز شده است. اما بزرگترین تولید کننده و صادر کننده این پارچه همچنان کشورهای چین و هند است. به طور خاص، نخ ارگانزا توسط تعدادی کارخانه نساجی در مجاورت رودخانه یانگ تسه و استان ژجیانگ چین تولید می‌‌‌شود.

شکل درشت نخ ارگانزا در منطقه بنگلور هند تولید می‌‌‌شود ​​و در برخی موارد، این نخ ممکن است در همان منطقه‌ای که تولید می‌‌‌شود به پارچه تبدیل شود. با این حال، بیشتر اوقات، نخ ارگانزا به کارخانه‌های اصلی در چین، پاکستان، اندونزی یا بنگلادش صادر می‌‌‌شود تا در تولید پوشاک استفاده شود و پس از آن در سراسر جهان به فروش می‌رسد.

وقتی پارچه ارگانزا از موادی غیر از ابریشم ساخته شود، داستان تولید این پارچه به طرز چشمگیری تغییر می‌‌‌کند. هم پلی استر و هم نایلون در اصل در ایالات متحده توسعه یافته اند و تا حدی ممکن است این مواد هنوز هم دراین کشور غربی به نخ تبدیل شوند. اما اکثر پارچه‌های مصنوعی در چین ساخته می‌‌‌شوند. صدها شرکت نساجی در این کشور آسیایی اکثریت قریب به اتفاق پلی استر جهان را تولید می‌‌‌کنند و چین نیز صادرکننده برتر نایلون است. این مواد در چین به نخ ارگانزا تبدبل شده و معمولاً همانجا به منسوجات نهایی تبدیل می‌‌‌شوند.

قیمت پارچه ارگانزا چقدر است؟

قیمت پارچه ارگانزا بستگی به نوع الیاف آن تعیین می‌‌‌شود. در حالی که عرضه جهانی پارچه ارگانزا نسبتاً پایدار است، این پارچه به عنوان یک پارچه لوکس دیده می‌‌‌شود که ممکن است قیمت آن را بالاتر از هزینه مواد مصرفی واقعی‌اش ببرد.

علاوه بر این، ارگانزای ابریشمی‌‌‌ بسیار گرانتر از انواع مصنوعی این پارچه است.

ابریشم یکی از گران‌ترین منسوجات در جهان و یکی از لوکس ترین و سازگارترین مواد با محیط زیست است.

از روند پر زحمت تولید ابریشم نمی‌‌‌توان چشم‌پوشی کرد، به این معنی که قیمت این پارچه همچنان بالا باقی خواهد ماند. در مقایسه با ابریشم، نایلون و پلی استر نسبتاً ارزان هستند و خرید پارچه ارگانزا که از هر یک از این مواد ساخته شده باشد، نباید هزینه‌ای به مراتب بیشتر از آنچه که مربوط به نوع ابریشمی‌‌‌ این پارچه است، داشته باشد.

انواع مختلف پارچه ارگانزا چیست؟

پارچه ارگانزا با انواع مختلفی از مواد ساخته شده و همچنین تفاوت‌های کمی در این نوع پارچه‌ها وجود دارد:

• تنوع مواد: این نوع پارچه در اصل از ابریشم ساخته شده است ، اما در دوران مدرن یافتن پارچه ارگانزا ساخته شده از پلی استر یا نایلون متداول‌تر است.
• ارگانزا اسپارکل: علت پیدایش این زیر گروه پارچه‌ای دانه‌های براقی است که در بافت این پارچه گنجانده شده است.
• ارگانزا کریستالی: این نوع پارچه ارگانزا هیچ دانه براق قابل توجهی ندارد، اما به طور‌کلی براق است.
• ارگانزا مرواریدی: علت پیدایش این زیرگروه رنگ مرواریدی این پارچه است، همچنین این پارچه دارای درخششی است که باعث می‌‌‌شود ظاهر آن را به ظاهر مروارید واقعی شبیه کند.

پارچه ارگانزا چگونه بر محیط زیست اثر می‌‌‌گذارد؟

تأثیرات زیست‌محیطی پارچه ارگانزا، بستگی به نوع ماده‌ای دارد که برای ساخت این نوع پارچه به کار رفته است. اصطلاح “ارگانزا” تنها به الگوی بافت این پارچه اشاره دارد و انواع موادی که برای ساخت این پارچه استفاده می‌‌‌شود، روابط متفاوتی با محیط زیست دارند.

به عنوان مثال، پارچه‌های مصنوعی مانند نایلون و پلی استر به طور گسترده‌ای تأثیر منفی بر محیط‌زیست می‌‌‌گذارند. هر دوی این مواد از نفت گرفته شده که یک منبع طبیعی تجدیدناپذیر است. مقادیر زیادی انرژی و نیروی انسانی در فرآیند دستیابی به نفت صرف می‌‌‌شود و هنگام تصفیه نفت خام به عنوان ماده ای که می‌‌‌تواند در فرایند‌نساجی از آن استفاده شود ، انواع سموم را در محیط آزاد می‌‌‌کند.

فرایند تبدیل نفت به نایلون یا پلی استر سموم بیشتری را به محیط وارد می‌‌‌کند و این روند ممکن است به کارگران نیز آسیب برساند. بدتر از همه ، پارچه‌های حاصل از نفت قابل تجزیه نیستند. تولید محصولات ساخته شده از ابریشم ، پنبه و سایر پارچه‌های ارگانیک توسط دوستداران محیط زیست مورد پسند قرار گرفته اند درحالی‌که پارچه‌های نفتی همچنان به مسدود کردن آبراه‌ها و رهاسازی سموم محیطی ادامه می‌‌‌دهند.

تولید ابریشم از نظر زیست محیطی فرآیندی پایدار است.پارچه‌های ابریشمی ‌از پیله‌های کرم‌های ابریشم تهیه می‌‌‌شوند. کرم‌های ابریشم حشرات کوچکی هستند که چرخه زندگی خود را روی درختان توت طی می‌‌‌کنند. لاروهای کرم ابریشم برگ‌های توت را می‌‌‌خورند که بدون نیاز به سموم یا کود رشد می‌‌‌کنند و به محض بالغ شدن به حد لازم، از پیله‌های ابریشمی‌‌‌خارج می‌‌‌شوند. این پیله‌ها سپس توسط کارگران برداشته می‌‌‌شوند.

فعالان حقوق حیوانات ممکن است با تولید ابریشم مسئله‌ای را در پیش بگیرند، زیرا تولید این پارچه نیاز به جوشاندن کرم‌های ابریشم زنده دارد. اما لازم به ذکر است که هیچ ماده سمی‌‌‌ یا مواد غیر ‌تخریب پذیر در هر مرحله از فرآیند تولید یا استفاده از ابریشم به محیط زیست رها نمی‌‌‌شود و این باعث می‌‌‌شود این پروسه از منظر زیست محیطی نسبت به تولید پارچه‌های مصنوعی برتری داشته باشد.

گواهینامه‌های پارچه ارگانزا

اگر پارچه ارگانزا از مواد مصنوعی مانند نایلون یا پلی استر ساخته شود، تنها گواهینامه موجود از طرف سازمان (GRS) است، که به محصولاتی اعطا می‌‌‌شود که 100 درصد قابل بازیافت هستند.

با این حال، ارگانزای ساخته شده از ابریشم، توسط تعدادی از سازمان‌ها به عنوان محصول ارگانیک قابل تأیید است. به عنوان مثال، سازمان استاندارد جهانی نساجی ارگانیک (GOTS) یک پیشرو جهانی در صدور گواهینامه نساجی ارگانیک است. همچنین ممکن است پارچه ارگانزا ابریشمی‌‌‌ دارای مجوزی از وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) باشد. علاوه بر این، انواع خاصی از ابریشم تولید شده در هند ممکن است واجد شرایط برای صدور گواهینامه Silk Mark باشند که فقط به سازندگانی اعطا می‌‌‌شود که از فرآیندهای تولید ابریشم ایمن و پایدار استفاده می‌‌‌کنند.

منبع : ربانی