در ایران پارچه پنبه ای با نام پارچه نخی شناخته می‌شود. پارچه نخی انواع مختلفی دارد که بر اساس الیاف به کار رفته در آن­ها دسته‌بندی می‌شوند. دانستن ویژگی های الیاف پنبه ای به ما کمک می‌کند تا پارچه‌های نخی را شناسایی کنیم.

از ویژگی‌های مهم الیاف پنبه می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:

• مقاوم بودن آن در برابر سایش
• قدرت جذب بالای آب
• دوام و استحکام زیاد
• زیردست نرم
• چروک پذیری بالا
• ثبات رنگ بالا
• تبادل هوا

الیاف پنبه‌ای را به دلیل کاربرد بسیار آن “طلای سفید” نیز می‌نامند. این الیاف به محیط زیست آسیب نمی‌رساند و در مدت زمان کمتری نسبت به سایر الیاف مصنوعی تجزیه می‌شود.

طبیعی است که پارچه های نخی با توجه به درصد الیاف به کار رفته در آن­ها ویژگی‌های متفاوتی داشته باشند. در ادامه مطلب ضمن معرفی پارچه های نخی در مورد ویژگی‌ها و کاربرد آن‌ها به تفصیل صحبت خواهیم کرد.

رنگبندی و طرح‌ پارچه های نخی بسیار متنوع است. از پرطرفدارترین طرح های پارچه نخی، پارچه نخی خال دار، پارچه راه راه، پارچه چهارخانه و طرح پارچه انواع گل است.

انواع پارچه نخی

• پارچه نخی چیت

یکی از برّاق‌ترین پارچه های نخی به حساب می‌آید. برّاقیت پارچه بعد از تکمیل بافت پارچه به آن اضافه می‌شود. به همین دلیل امکان از بین رفتن براق بودن پارچه بعد از چند بار شست­شو وجود دارد. پارچه چیت بسیار بادوام است. سطح این پارچه صاف و زیردست آن آهاردار است. به دلیل نوع بافت پارچه چیت، امکان شکافتن دوباره درزها وجود ندارد؛ زیرا جای سوزن بر روی پارچه باقی می‌ماند. از پارچه چیت برای دوخت انواع مدل لباس زنانه و دخترانه استفاده می‌شود.

• پارچه نخی-ویسکوز

الیاف ویسکوز قابلیت کشسانی را به پارچه پنبه ای اضافه می‌کند. به پارچه نخی-ویسکوز اصطلاحا “کُدری” نیز گفته می‌شود. جذب رطوبت این پارچه بسیار بالا است. تبادل هوا در میان بافت این پارچه به خوبی صورت می‌گیرد و برای دوخت انواع لباس های تابستانه بسیار مناسب است. چروک پذیری این پارچه کم است. راحتی و نرمی این پارچه باعث شده تا یکی از پرطرفدارترین پارچه­ های نخی به حساب بیاید.

• پارچه نخی فلانلت

به دلیل لطافت و نرمی پارچه نخی فلانلت، از این پارچه برای تولید انواع پوشاک بچگانه، لباس نوزادی، لباس خواب و تاپ زنانه استفاده می‌شود. دوخت این پارچه بسیار ساده و آسان است. به دلیل استفاده از الیاف پنبه ای شانه ­زده در آن، مقاومت این پارچه در برابر سایش کم است. پارچه فلانلت قیمت کمی دارد. الیاف اصلی تشکیل­دهنده آن، الیاف پنبه ای شانه­ زده شده و الیاف پلی استر است. آبرفت این پارچه نسبتا زیاد است. پرزدهی این پارچه زیاد است.

• پارچه نخی ماهوت

سطح پارچه ماهوت که 100 درصد از الیاف پنبه‌ای بافته شده باشد، دارای راه راه افقی و ظریف است. برای طرحدار کردن این پارچه از چاپ دیجیتال استفاده می‌شود. زیردست پارچه ماهوت آهاردار است. چروک پذیری پارچه ماهوت زیاد است. دوخت این پارچه بسیار راحت است و از آن برای دوخت پیراهن مردانه استفاده می‌شود. جزئیات دوخت به دلیل راه­ راه‌های افقی سطح پارچه بر روی آن قابل مشاهده است. لختی پارچه به الیاف به کار رفته در آن بستگی دارد. پارچه ماهوت باتوجه به کیفیت الیاف به کار رفته در آن قیمت‌های متفاوتی دارد. پارچه نخی ماهوت یکی از ارزانترین پارچه های رایج نخی به حساب می‌آید.

• پارچه نخی لان

این پارچه به نام “پارچه پاتیس” نیز شناخته می‌شود. الیاف پنبه‌ای به کار رفته در این پارچه مرسریزه شده‌اند. الیاف مرسریزه شده پنبه به استحکام و براقیت این پارچه می‌افزاید. پارچه نخی پاتیس بسیار سبک و لطیف است. برای استفاده در فصل تابستان بسیار مناسب و راحت است. اگر در بافت این پارچه از الیاف پلی استر استفاده شود، چروک پذیری آن از پارچه کتان نخ نیز کمتر می‌شود. اگر درجه دوخت زیاد باشد، درزها هنگام دوخت جمع می‌شوند. به دلیل نوع بافت، این پارچه برای دوخت لباس های جذب مناسب نیست و ممکن است دوخت درزها از هم باز شود. امکان پرز دادن پارچه پاتیس بعد از چند بار شست­شو وجود دارد.

• پارچه نخی پوپلین

این پارچه به نام پارچه کاغذی نیز نامیده می‌شود. یکی از پرکاربردترین پارچه‌های نخی به حساب می‌آید. راه راه‌های افقی این پارچه قابل مشاهده است. پارچه پوپلین بسته به نوع پود به کار رفته در آن کیفیت و وزن متفاوتی دارد و همین علت باعث کاربرد چند منظوره آن برای تولید لباس‌های مختلف شده است. از پارچه پوپلین با وزن متوسط برای دوخت پیراهن مردانه و بلوز زنانه استفاده می‌شود. پارچه‌های پوپلینِ سبک‌تر، در دوخت شلوار و دامن کاربرد دارند. این پارچه آهار‌دار است. اگر درصد الیاف پنبه‌ای به کار رفته در آن زیاد باشد چروک‌پذیری بالایی خواهد داشت. قیمت این پارچه مناسب است. الیاف مکمل پنبه در این پارچه عموما الیاف نایلونی است. هر چه میزان الیاف نایلونی پارچه بیشتر باشد، آهار زیردست پارچه نیز افزایش می‌یابد.

• پارچه نخی چینو

بافت این پارچه نخی، جناغی است. بافت جناغی باعث می‌شود تا این پارچه نخی، از لختی خوبی برخوردار باشد. از این پارچه برای دوخت انواع شلوار کار و شلوار راحتی مردانه استفاده می‌شود. از الیاف پنبه و پلی استر برای بافت این پارچه نخی استفاده می‌شود. هنگام خرید پارچه نخی چینو به سطح آن دست بکشید؛ هرچه سطح پارچه لطیف‌تر باشد بافت این پارچه محکم‌تر است و از کیفیت مطلوب­تری برخوردار است.

اما اگر سطح مورب پارچه نخی زبرتر باشد بافت پارچه نخی شما شل‌تر است و از کیفیت پایین‌تری برخوردار است. این پارچه نخی بسیار بادوام است و مقاومت خوبی در برابر سایش دارد. دوخت بسیار آسانی دارد و به خوبی چین و پلیسه می‌خورد. رنگ های تیره این پارچه، ثبات رنگی ندارند.

• پارچه نخی عثمانی

جنس این پارچه، محکم و آهاردار است. این پارچه دارای بافت ساده و خطوط کج‌راه است. بیشتر کاربرد این پارچه در دوخت مبلمان و اثاثیه منزل است، اما گاهی برای دوخت کت های رسمی زنانه نیز استفاده می‌شود. برای دوخت لباس ها و کت های جذب مناسب نیست. چروک‌پذیری بالایی دارد. الیاف تشکیل ­دهنده این پارچه 100 درصد پنبه است. این پارچه از دوام خوبی برخوردار نیست و ممکن است از عرض راه راه‌های سطح پارچه باف آن باز شود.

• پارچه نخی آکسفورد

وزن پارچه نخی آکسفورد نسبت به سایر پارچه های نخی بیشتر است. این پارچه از 2 تار و 1 پود بلند بافته می‌شود. بیشترین کاربرد پارچه آکسفورد در دوخت پیراهن مردانه است. کیفیت پارچه نخی آکسفورد به ظرافت الیاف پنبه‌ای آن مرتبط است. هرچه کیفیت پارچه آکسفورد بهتر باشد سطح آن صیقلی­‌تر و براقیت آن بیشتر است. در پارچه های آکسفورد بی­ کیفیت، بافت حصیری پارچه مشخص است. بهترین نوع پارچه آکسفورد، پارچه پین پونیت است. این پارچه از دوام خوبی برخوردار است و درزها به راحتی دوخته می‌شوند. الیاف به کار رفته در این پارچه پنبه و پلی­ استر است. قیمت و کیفیت این پارچه برای تولید پیراهن مردانه و شومیز زنانه بسیار مناسب است. این پارچه چروک‌پذیری کمی دارد. امکان پرز دادن پارچه وجود دارد. پارچه نخی آکسفورد به دلیل به کار رفتن 2 الیاف 2 رنگ در بافت آن به راحتی تشخیص داده می‌شود.

• پارچه نخی متقال

بافت پارچه ساده است. این پارچه نخی از الیاف 100 درصد پنبه‌ای بافته می‌شود. آهاردار است و برای شروع خیاطی بسیار مناسب است. آبرفت پارچه متقال، زیاد است و برای دوخت پوشاک استاندارد از آن استفاده نمی‌شود. این پارچه از الیاف پنبه با درجه کیفی کم تولید می‌شود. از این پارچه برای دوخت آستری برخی از پوشاک استفاده می‌شود. ممکن است حالت ارتجاعی داشته باشد. زیردست پارچه متقال خشک و زبر است. به دلیل خاصیت بافت این پارچه به راحتی چین می­‌خورد و بهترین پارچه برای پیاده کردن طرح اولیه لباس بر روی مانکن است.

• پارچه نخی چلوار

سطح پارچه چلوار پرزدار و آهاردار است. آهار این پارچه بعد از شست­شوی پارچه از بین می‌رود. از این پارچه عموما برای دوخت ملحفه استفاده می‌شود. از الیاف پلی­ استر برای کاهش چروک پذیری و قیمت این پارچه در کنار الیاف پنبه­ ای استفاده می‌شود. پارچه چلوار سبک است.

• پارچه کتان-نخ

جزو محبوب‌ترین پارچه‌های نخی است. این پارچه از استحکام بالایی برخوردار است. چروک­ پذیری این پارچه به نسبت سایر پارچه­ های نخی کمتر است. در بافت این پارچه علاوه بر الیاف پنبه از الیاف کتان نیز استفاده می‌شود. الیاف کتان محکم‌تر و درخشنده‌تر از الیاف پنبه است. پارچه کتان نخ در طرح ها و بافت­ های مختلف تولید می‌شود که از این پارچه برای دوخت انواع مانتوی تابستانه، تونیک، پیراهن و… استفاده می‌شود.

• پارچه نخی کرباس

پارچه کرباس به دلیل استحکام و مقاومت بالای آن در برابر سایش، کاربردهای متفاوتی دارد. از این پارچه برای دوخت انواع لباس ‌کار، کیف، کفش، پارچه مبلی و… استفاده می‌شود. پارچه کرباس وزن سنگینی دارد. زیردست این پارچه آهاردار است و با چند بار شست­شو آهار آن از بین می‌رود و پارچه نرمتر می‌شود. سطح این پارچه مانند پارچه جین راه راه دار است و همین نکته باعث می‌شود تا جزئیات دوخت به راحتی بر روی لباس مشخص شود. الیاف به کار رفته در این پارچه پنبه و کنف است. این پارچه نسبت به جین ارزان قیمت تر است و می‌تواند جایگزین مناسبی برای آن باشد.

مدل مانتوی تابستانی با پارچه نخی

مانتوهای تابستانی یکی از پرفروش ترین مدل های هر فروشگاه البسه است. جنس پارچه، لطافت، رنگ های شاد و سبکی پارچه های تابستانی این مانتو باعث جذابیت آن توسط خریدار می‌شود. برای خرید مانتویی که با پارچه های نخی تابستانی دوخته شده‌اند، لازم است به نحوه شستشو و اتو کردن پارچه آن دقت کنید تا عمر مانتوی تابستانی خود را طولانی کنید.

برخی از خیاطان که در دوخت مدل مانتوی مجلسی تبحر دارند، از پارچه های نخی و سبک مختلفی استفاده می‌کنند. دوخت این پارچه ها نیازمند دقت و ظرافت خاصی است.

زمان خرید پارچه نخی به نکات زیر توجه کنید

پارچه‌ نخی طیف وسیعی از نوع و کیفیت را شامل می‌شود.

قبل از خرید پارچه نخی متراژ دقیق پارچه را یادداشت کنید. فراموش نکنید که پارچه نخی آبرفت دارد و همیشه باید نیم متر بیشتر از مقدار محاسبه شده پارچه را خریداری کنید.

پارچه نخی عرض های متفاوتی دارد. عرض برخی از این پارچه­ ها بین 1 تا 3 متر متغیر است. هنگام خرید پارچه نخی از فروشنده عرض پارچه را بپرسید. سپس بر اساس عرض پارچه مقدار مورد نظر را خریداری کنید.

اگر الیاف طبیعی پارچه نخی بیشتر باشد، سطح پارچه مات است. الیاف مصنوعی به پارچه برّاقیت می‌بخشد.

اگر چروک ­پذیری پارچه برای شما اهمیت دارد، هنگام خرید پارچه نخی آن را درون مشت خود بگیرید. اگر چروک شد الیاف تشکیل­ دهنده این پارچه صد در صد پنبه است و باید به سراغ پارچه هایی بروید که از الیاف مصنوعی مانند پلی ­استر برای تولید آن­‌ها استفاده شده است.

ریزش پارچه نخی بسته به نوع آن متفاوت است. قبل از خرید این پارچه دست خود را در زیر پارچه قرار دهید تا از میزان ریزش آن مطلع شوید.

شستشو و اتوکشی پارچه نخی

• برای جلوگیری از رنگ دهی لباس نخی هنگام شست­­شوی آن از آب سرد استفاده کنید.
• از گزینه سیلک برای شست­شوی لباس های نخی خود در ماشین لباس­شویی استفاده کنید.
• امکان رنگ‌دهی لباس های نخی زیاد است. بنابراین بهتر است لباس های خود را برای شست­شو به تفکیک رنگ، درون ماشین لباس­شویی قرار دهید.
• برای جلوگیری از آبرفت پارچه هنگام اتوکشی از بخار اتو استفاده نکنید.
• بهتر است اتوکشی را زمانی انجام دهید که پارچه نخی کمی نمدار است.
• اتوکشی لباس نخی بسیار آسان است. برای جلوگیری از برق افتادن پارچه نخی بهتر است به صورت پشت و رو، آن را اتو کنید.

نکات دوخت و برش پارچه نخی

• به دلیل آبرفت زیاد پارچه نخی و همچنین رنگدهی برخی از پارچه های بی کیفیت نخی، بعد از خرید پارچه نخی قبل از هر گونه اقدامی باید پارچه نخی را برای 1 ساعت در آب بگذارید و سپس شست­شو دهید. پس از خشک شدن پارچه می‌توانید الگوی خود را بر روی آن فیکس کنید و برش بزنید.
• دقت داشته باشید که امکان آبرفت پارچه نخی بعد از چند بار شست و شو به مقدار کمی وجود خواهد داشت، به همین منظور برای جلوگیری از تنگ شدن لباس خود، بین یک تا یک و نیم سانتی­متر الگوی خود را آزادتر طراحی کنید.
• برش و دوخت پارچه های نخی بسیار آسان است.
• برای دوخت پارچه‌ نخی که قابلیت کشسانی دارد، سرعت دوخت چرخ خیاطی را کم کنید و از سوزن مخصوص تریکو برای دوخت استفاده کنید.

کاربرد پارچه نخی

پارچه‌ نخی برای دوخت انواع لباس مناسب است. از این پارچه برای دوخت لباس‌ها‌ی روزمره، انواع سارافون، تونیک و لباس‌ راحتی زنانه استفاده می‌شود. از پارچه نخی برای دوخت چادر نماز و مقنعه نیز استفاده می‌شود.

پارچه نخی همچنین برای دوخت انواع پیراهن مردانه و پیژامه و شلوارک استفاده می‌شود.

به دلیل ضد حساسیت بودن الیاف پنبه، از پارچه نخی صددرصد پنبه‌ای برای دوخت لباس نوزادی استفاده می‌شود.

به دلیل راحتی و لطافت پارچه نخی از آن در تولید انواع پوشاک بچه‌گانه نیز استفاده می‌شود.

پارچه نخی پرکاربرد‌ترین پارچه برای دوخت کالای خواب مانند روتختی، رو بالشتی و… به حساب می‌آید.

 منبع : ربانی